Anexo 8 -  GERUNDIOA

Erdarazko gerundioa euskaraz adierazi ahal izateko, hizkuntz baliabiderik ohikoenak eskaintzen zaizkizu jarraian.

ZERTAN?

Izenekin: -(e)an Ad.

×          Larunbata bada ere, lanean ari da.

×          Enpresa itxi zutenetik, eskean dabil.

Aditzekin: -t(z)en Ad.

×          Alabak haginak garbitzen utzi ditugu.

×          Erosten ikusi naute.

×          Ikasten ari gara eta.

NOLA?

Ekintza biak batera gertatuz gero: -(e)z, -(a)z / -la, -larik 

×          Osa ezazu arikera galderei erantzuna emanez 

×          Han zegoen bera, zer egin ez zekiela = Han zegoen bera, zer egin jakin ezean

×          Unibertsitatetik gentozela/gentozelarik, Miren ikusi dugu / Unibertsiratetik gentozenean, Miren ikusi dugu.

×          Hogei urte zituela/zituelarik, auto-istripuz hil zen / Hogei urte zituenean, auto-istripuz hil zen.

Ekintza bat bestea baino lehenago gertatzen bada: -ta, -rik 

×          Aitona, nagusiena izanik/izanda, astiro etorri zen.

×          Azterketak amaituta/amaiturik , oporretan joango zara

×          Hori esanda/esanik, etxerako bidea hartu zuen

Errepikaketa: -ka

Izenekin

×          Manifestaldia poliziak tiroka eta jendeaharrika amaitu zen.

×          Sagua ikusi zutenean, oihuka hasi ziren.

Aditzekin

×          Tripako mina daukadanean, botaka ematen ditut orduak.      Gaizki esaka ari da.

Kontuz!

1º. Gerundioa ezin da aditz nagusiaren ekintzaz gero gertatu, ez erdaraz ez euskaraz:

×          *El dia 15 de este mes se publicarán los resultados de los exámenes, concediendo un plazo de 10 diaspara presenter reclamaciones.

×          Txarto*Hilaren I5ean azterketen emaitzak aterako dira, erreklamazioak aurkezteko 10 eguneko epea zabalduz

Esaldi hauek koordinatu kopulatiboak dira eta euskarara esanahi horrekin itzuli behar dira.

×          Hilaren 15ean azterketen emaitzak aterako dira  eta erreklamazioak aurkezteko 10 egunekoepea  zabalduko da. (Ondo)

2º. Beste askotan, helburuzkoak diren esaldiak itzultzeko ere, gerundioa erabiltzenda.

×          *Les envio a presente carta agradeciéndoles la información sabre sus cursos.

×          *Gutun hau bidaltzen dizuet zuen ikastaroei buruzko informazioa eskertuz.

Kasu hauetan -t(z)ekoerabili behar da.

×          Gutun hau bidaltzen dizuet zuen ikastaroei buruzko informazioa eskertzeko. (Hobeto)

3º. Boletineko gerundioa deritzona ere, honela ikus dezakegu:

El alcalde ha dictado un decreto regulando el horario de los comercios.

×          Alkateak dekretu bat eman du denden ordutegia arautuz.

Gerundio hau itzultzerakoan, helburuzko edota erlatibozko esaldiekin baliatuko gara.

×          Alkateak denden ordutegia arautzen duen dekretu bat eman du. (Hobeto)

×          Alkateak dekretu bat eman du, denden ordutegia arautzeko. (Hobeto)

4º. Esaldi Koordinatuen ordezko gerundioa

×          La presente convocatoria se publicará en el BOPV, publicándose, además en el BOE extracto detallado de la misma.

×          Deialdi hau BOPV-an argitaratuko da, zehaztutako laburpen bat ere BOE-n argitaratuko delarik.

Era honetako esaldiak, bai gaztelaniaz bai euzkeraz, juntagailu edo lokailu baten bidez askoz ulergarriagoak eta zuzenagoak izaten dira.

×          Deialdi hau BOPV-an argitaratuko da, eta gainera,  zehaztutako laburpen bat ere BOE-n argitaratuko da. (Hobeto)

 

---

ADITZean  oinarrituta
-T(Z)EN	Jarduera	Telebista Ikusten ari da
-(E)Z	Bidea Kasua-ondorioa Modua Azalpenak	Lan eginEZ lortu du Hori ikusiZ, alde egin zuen Kapela kenduZ, agur egin digu Anak deitu du, hau esanEZ
-TA -(R)IK	Aurrekotasuna Kausa-ondorioa	Hori esanDA, joan egin da. Horio ikusiTA, alde egin du.
-(E)AN	(erabilera mugatua)	GalduAN aterako zara.
-KI	(erabilera mugatua)	Jendea ikusten du iheai joaKI
EZEAN	Modua (ezezkoak)	Zer egin EZEAN dago
-LA(RIK)	Denbora Modua (baiezkoak) Modua (ezezkoak)	Menditik zetorreLA jausi zen Txapela buruan dueLA joan da Zer egin ez dakieLA dago
IZENean  oinarrituta
-KA	Errepikaketa	HerrenKA dago
-(E)Z	Bidea eta modua	NegarrEZ ari da
-(E)AN	Jarduera	LanEAN ari da
BATEAN	Modua (indartua)	Arin BATEAN egin dugu

Jarraian zenbait adibide ditugu kontrastean, forma desberdinen arteko aldeak agertzeko asmoz.

×          Perretxikoak jaTEN hil zen                      (zertan ari zen hil zenean?)

×          Perretxikoak jaten ari zeLA hil zen       (jaten zituen bitartean)

×          Perretxikoak janDA hil zen                      (jan eta gero)