Anexo 1 - Denborazko perpausak

Anexo 1. DENBORAZKOak

Kontzeptua eta baliabideak	Adibideak	Erdarazko baliokideak
Aurrekotasuna Baino lehen(ago), aurretik, orduko, -tzerako, enerako	* Ezkondu baino lehenago pentsatu zer egiten den * Istorio horiek zu jaio baino lehenagokoak dira * Hasi aurretik ondo begiratu behar da * Mitxelenak hitz egin aurretiko kontuak dira horiek * Ni sartu orduko hitzaldia hasi zen * Zuhaitza moztu zutenerako hilda zegoen * Zu etortzerako gu alde eginda ginen	* Antes de * Anteriores * Para cuando
Aurrekotasun hurbila -tzerakoan, baino lehentxeago	* Atea irekitzerakoan ohartu zen giltza falta ziztzaiola * Polizia azaldu baino lehentxeago ihes egin zuen	* Al ir a * Un poco antes que
Gerokotasuna Eta gero, ondoren, ondoan, ostean, -takoan, -nez gero, -z gero	* Zu ezagutu ondoren ez dut besterik buruan * Edaten ibili ondoko goiza ez da erraza izaten * Lana galdu ostean kirola egiteari ekin zion * Ikasi eta gero ez zaizu ahaztuko * Hilda geroko kontuak ez zaizkit interesatzen * Zu ezagutuz gero pozik bizi naiz * Hura ikusitakoan bere gurasoez oroitu nintzen	* Después de * Posteriores a * Cuando
Berehalakotasuna Bezain laster Agudo, arin, pronto, azkar... Eta berehala, behingoan, laster, orduko, -neko	* Jakin bezain laster deituko dizut * Ikusi nuen bezain laster ohartu nintzen nor zen * Etxean sartu eta berehala jakin dut norbait zegoela * Hamazortzi urte bete zitueneko atera zuen karneta * Oheratu orduko loak hartu ninduen	* Tan pronto como * Nada mas
Aldiberekotasuna -nean,-n batean,-tean,-teaz batera, -az batera	* Ama datorrenean ikusiko duzu * Ikusi zintuenean korrika hasi zen * Telefonoz hitz egiteaz batera telebista ikusten zuen * Ikasiaz batera primeran ibiliko zara	* Cuando * A la vez
Iraupena -n bitartean, -n artean, -la(rik), -eino	* Ezer esaten ez duten bitartean, daudela bertan * Isilik dauden artean ez naiz kexatuko * Gu heldu bitartean ez egin ezer * Lanetik zetorrelarik hanka hautsi zuen * Lo zegoela hizketan ihardun zuen * Zu hemen zareino ez da tristurarik izango	* Mientras que (gerundio)
Maiztasuna -netan, -n bakoitzean, -n gehinetan, -n guztietan -n aldiro,	* Zuzendariarekin egon naizenetan ez dit horrelakorik adierazi * Ikusten zaitudan bakoitzean haserretzen naiz * Etorri den gehienetan bakarrik izan da * Musika hau entzuten dudan guztietan zutaz oroitzen naiz * Etortzen den aldiro opariren bat dakar	Las veces que Cada vez que La mayoría de las veces Siempre que Las pocas veces que
Hasiera- noiztik -netik, -netik aurrera, -nez geroztik, -netik hona	* Titulua atera duenetik ezin da berarekin egonan * Ikusi zaituen momentutik urduri jarri da * Ama hil zitzaionetik aurrera oso aldatu da * Etxea txukundu nuenez geroztik ez ditut gauzak aurkitzen	* Desde que
Amaiera, noiz arte -n arte(raino), arte, harik eta....arte	* Sendagileak ikusi arte ez zen lasaitu * Zu joaten zaren arteraino zurekin egongo naiz * Harik eta guztiek berarekin hitz egin zuten arte, ez zen iritzia ematera ausartu	* Hasta que
Noizko -n garaiko...., -n eguneko....,  -neko(a)	* Argazki hauek kuban egon ginen garaikoak dira * Apunte horiek ikasle zinetenekoak izango dira	* De cuando

DENBORA-ESAPIDE OHIKOAK

ORAINGOAN, GAUR GAUEAN, AURTEN… ·  Oraingoan ondo atera zait; ikusiko duzu hurrengoan.    Ez kezkatu, gaurkoan ez dut huts egingo    Gaur goizean aspaldiko lagun batekin egin dut topo kalean

LARUNBAT GOIZEAN ·        Ostiral gauean afaria daukat lagunekin          Larunbat eguerdian gurasoen etxean bazkalduko du

HILABETE BARRU / HILABETEREN BURUAN   

Forma biak gertaera bat denboran kokatzeko erabiltzen dira, erreferentzia gisa une jakin bat hartuta. Erreferentzi unea oraina baldin bada, BARRU erabiltzen da

                Orain ezin dut; bost minutu barru joango naiz

Erreferentzi unea iraganean edo etorkizunean badago, ordea –REN BURUAN erabiltzen da.

                Kalera irten zen eta bost minuturen buruan itzuli zen

Zenbaitetan, barru-ren ordez, HEMENDIK…-RA erabiltzen da (Ad. Hemendik lasterrera helduko gara)

Baita _ren buruan esapidearen ordez, HANDIK…-RA, (Ad: Istripua izan eta handik aste betera hil zen)

ASPALDI(AN) - ASPALDIKO                       · Hori aspaldi gertatu zen         Zer dakizu Mirenez? Aspaldian ez dut ikusi eta         Aspaldiko! Nolatan zu hemen? Zer kontatzen duzu?         Josu eta biok aspaldiko lagunak gara         Gaur, aspaldiko partez, zinetokira joan gara ·       Aspaldi honetan oso lanpetuta nabil	ORAIN (DELA)…  -  DUELA GUTXI                                            Orain dela hiru urte hasi ginen honetan                 Duela bi ordu joan dira
	BADIRA … -LA                  Badira hiru urte jokatzen ez dudala                 Badira lau urte ezkondu zirela                 Urteak dira ezkondu zirela

DAGOENEKO  -  HONEZKERO     

Orain / gero iragana ziurtasuna Dagoeneko / jadanik zegoeneko / ordurako ustea honezkero Horrezkero / harrezkero

Lana dagoeneko amaituta dago                       Lana honezkero amaituta egongo da

DENBORA-ADIERAZLEAK

Antzina: antaño, antiguamente

Aldi hartan: aquella vez

Aldian behin: de cuando en cuando

Aldizka: a veces

Arestian: hace poco tiempo

Aspaldi: hace tiempo

Aspaldi baten buruan: al cabo de cierto tiempo

Aspaldi honetan: ultimamente

Aspaldian: hace mucho tiempo

Aspaldidanik: desde hace mucho tiempo

Aurren aurrenik: lo primero de todo

Aurrenik: en primer lugar

Aurrerantzean: en adelante

Azken buruan: finalmente

Azken finean: en fin, en definitiva

Azken bolada honetan: ultimamente

Azkenean: al final

Azkenik: por último

Bat-batean: de repente

Batzuetan: a veces

Behiala: antaño, en otro tiempo

Behin batez: por una vez

Behin: una vez

Behin ere ez: ni una sola vez

Behin batean: una vez, en cierta ocasión

Behinola: en otro tiempo, en cierta ocasión

Berriki: recientemente, hace poco

Beste batzuetan: en otras ocasiones

Bukatzeko: para terminar

Dagoeneko: ya

Denbora asko ez dela: como no en mucho tiempo

Duela gutxi: hace poco

Egundaino: hasta ahora, desde siempre, nunca (ezezkoetan)

Egungo egunean: en el día de hoy

Garai batean: en cierta época

Garai hartan: en aquella época

Gaurdanik: desde hoy

Gaurko egunean: en el día de hoy

Gaurkoz: por hoy, por el momento

Gaurregun: hoy día

Geroztik: desde entonces

Halako batean: en una de estas

Harrezkero: desde entonces

Hasteko: para empezar

Hemendik aurrera: de aquí en adelante

Honezkero: para ahora, seguramente ya

Inoiz (ere) ez: nunca

Jadanik: ya

Lehen-lehenik: lo primero

Lehendabizi: primeramente

Lehenengo eta behin: antes que nada

Lehenengoz: primero

Lehenik: antes que nada

Maiz: a menudo

Noiz edo noiz: de vez en cuando

Noizbehinka: de vez en cuando

Noizean behin: de vez en cuando

Orain dela gutxi: hace poco

Oraindik orain: todavía, aún

Oraingoz: por ahora

Oraintsu: hace poco, recientemente

Oraintxe bertan: ahora mismo

Ordutik hona: desde entonces acá

Sarri / sarritan: a menudo

Supituki: de repente

Zenbaitetan: en ocasiones